Goed doen. Het werd de Zeeuwse Sandra Roelofs met de paplepel ingegoten. En goed is wat ze uiteindelijk ook deed als burger én first lady van Georgië en wat ze nu nog steeds doet met haar humanitaire stichting SOCO. “Als kind hoorde ik over de verhalen van mijn ooms en tantes op missie in Afrika en Indonesië. Ik vond het super interessant en had zelfs een derdewereldkamertje thuis.”
Ook als jonge twintiger droomde Sandra ervan om naar Afrika te gaan. Na cum laude afgestudeerd te zijn aan het Hoger Rijksinstituut voor Vertalers en Tolken reisde ze in 1993 af naar Straatsburg voor een studie aan het Internationale Instituut voor Mensenrechten. Wat dé opstap naar haar humanitaire werk in Afrika zou moeten worden, kreeg een andere wending. “Toen kwam ik die Georgiër tegen”, zegt Sandra met een knipoog over Mikheil Saakasjvili, die later haar echtgenoot zou worden. “Hij zei ‘wat nou Somalië? Kom naar Georgië, daar is genoeg te ontwikkelen.’ En daar had hij ook gelijk in. Het land kwam net uit een oorlog en de noden waren erg hoog. Er was corruptie, criminaliteit, een energiecrisis en veel armoede.”
First lady van Georgië
Sandra verhuisde naar Georgië en begon daar haar nieuwe leven met haar man en later ook twee zoons. Ze deed wat ze kon om de mensen in Georgië te helpen en dat werd steeds meer. “Ik ben begonnen met eigen spulletjes weg te geven en in 1998 heb ik de stichting SOCO opgericht voor hulp aan gezinnen met lage inkomens.” In de tussentijd bekleedde Mikheil een steeds hogere functie in de Georgische politiek tot hij in 2004 zelfs president van het land werd. “Toen ik first lady werd, gaf dat me vleugels. Ik kon ineens zo veel voor anderen betekenen; werkte als een soort katalysator voor goede initiatieven. Zo heb ik de eerste klassieke radiozender in Georgië opgericht en er mede voor kunnen zorgen dat de borstkankerscreening in Georgië werd opgezet, dat autogordels ingevoerd werden, dat waterpunctie bij zwangere vrouwen mogelijk werd en er palliatieve zorg kwam. Daar ben ik trots op.”
Van Barack Obama tot Queen Elizabeth
Sandra leefde in die tijd een bijzonder leven. Ze ontmoette wereldleiders als Barack Obama en Queen Elizabeth. “Mensen vragen me vaak hoe het is om Obama of Trump te ontmoeten. Mijn antwoord: heel bijzonder. Ik kijk erop terug met trots, maar zonder nostalgie want het leven in de politiek is tegelijkertijd zwaar.” Vooral de tijd erna was voor Sandra een beproeving. In 2013 eindigde het presidentschap van haar man, waarop de rivaliserende politieke partij allerlei rechtszaken tegen hem aanspande. “Het was hen menens, dus mijn man besloot Georgië te verlaten. Maar ik bleef hier, bij mijn zoons en inmiddels ook ‘mijn’ land. Het is zo’n bijzonder en uniek land met gastvrije mensen, een heel authentiek volk, dat dicht bij de natuur staat.”
‘Mensen vragen me vaak hoe het is om Obama of Trump te ontmoeten. Mijn antwoord: heel bijzonder. Ik kijk erop terug met trots, maar zonder nostalgie.’
Gevangen
Vanwege een beslaglegging op hun appartement moest Sandra haar geliefde Georgië toch enige tijd verlaten. “Maar ik kwam zo gauw mogelijk weer terug. Vorig jaar kwam ook Mikheil na negen jaar afwezigheid terug. Hij had jaren in Oekraïne gewerkt voor Zelenski en was ervan overtuigd dat hij veilig was, mede vanwege zijn hoge internationale contacten. Hij belandde echter alsnog in de gevangenis en Zelenski was inmiddels in een oorlog verstrikt, dus kon hem ook niet helpen. Ik hoop dat er alsnog een manier komt om hem uit de gevangenis te krijgen. Na zijn hongerstaking holt zijn gezondheid achteruit.”
Leeuwenkuil
Tijdens de afwezigheid van haar man deed Sandra zelf ook een gooi naar de politiek. “Ik wilde helpen, goed doen, maar ik ben er gillend uit weggerend. Die leeuwenkuil was niets voor mij. Georgië is enorm gepolariseerd en de huidige regering drukt een negatieve stempel op het land. Dus nu probeer ik via een andere weg goed te doen met mijn stichting SOCO.”
Dagverblijf Zugdidi
Sandra zet zich nu in voor kinderen met een beperking. “Er zijn in Georgië weinig dagverblijven, er is weinig voorlichting en men kan moeilijk aan hulpmiddelen zoals een rolstoel komen. Daarom heb ik in 2019 een eigen dagverblijf in het West-Georgische stadje Zugdidi opgezet voor kinderen met een fysieke of geestelijke beperking zoals autisme, ADHD, Down en cerebrale parese. De kinderen zijn tussen de 6 en 18 jaar oud en leren spelenderwijs basisvaardigheden zoals kleuren, tellen en woordenschat. Ook proberen we de nodige hulpmiddelen voor hen te regelen.”
De Georgische overheid ondersteunt de organisatie, maar dat dekt bij lange na niet de kosten. “Het is zo’n 30% van wat we nodig hebben. De belangrijkste inkomsten komen uit projectfinancieringen. Zo hebben we daarmee al een ‘snoezelkamer’ en ‘zintuigenpad’ kunnen realiseren. De eerste is een kamer voor kinderen die moeilijk met prikkels kunnen omgaan. Alles is er zacht en stil. Het zintuigenpad is er juist om andere kinderen te leren met verschillende prikkels om te gaan. Het pad bestaat uit vakjes met grind, blaadjes, houtsnippers, gras enzovoort. Wanneer kinderen er met blote voeten over lopen, leren ze niet bang te zijn voor nieuwe prikkels.”
Brug tussen welvaart en noden
Als ‘gewone burger’ is het voor Sandra lastiger geworden om voldoende geld op te halen. “Maar mijn bekendheid helpt nog wel, ook in Nederland. Ik word door clubs en verenigingen regelmatig gevraagd om een presentatie te geven over mijn ervaringen en het land Georgië. Dat doe ik graag, met als tegenprestatie een projectfinanciering in mijn stichting. Ook heb ik een autobiografie geschreven en de opbrengst van de boekverkoop gaat ook naar de stichting. Het is fijn om op deze manier als brug te kunnen fungeren tussen de welvaart in Nederland en de noden in Georgië.”
‘Goed doen. Het werd de Zeeuwse Sandra Roelofs met de paplepel ingegoten. En goed is wat ze uiteindelijk ook deed als burger én first lady van Georgië en wat ze nu nog steeds doet met haar stichting.’
Zeeland
Sandra is ook vaak in Nederland, Zeeland om precies te zijn. “Ik ben in Terneuzen geboren en heb er een veilige jeugd gehad. We woonden aan het water en hadden vanaf mijn 16e ook een strandhuisje aan de Zeeuws-Vlaamse kust. De gezonde lucht, de fietstochten, heerlijk! Elke keer als ik er terugkom, voel ik me een stukje jonger. Nederlanders doen ook in het algemeen jonger. Ik ben nu 53, maar in Georgië speel je, als je richting de zestig gaat, niet meer echt mee. Hier in Zeeland zijn mensen van die leeftijd juist heel actief en overal bij betrokken.”
Blijf bezig
Dat Sandra Nederlands bloed in de aderen heeft stromen, is overduidelijk. Ze heeft het dagverblijf, is betrokken moeder voor haar zonen, bezig met een tweede boek en volop aan de studie. “Bezig blijven en blijven leren vind ik belangrijk. Ik leer momenteel Turks en zit nu in mijn derde jaar Psychologie, zó verrijkend. In mijn boek wil ik mensen ook meegeven dat je moet openstaan voor zoveel mogelijk dingen en proberen het juiste te doen. Het zorgt voor een rijk en boeiend leven en uiteindelijk geldt: wie goed doet, goed ontmoet.”
Wil je ook doneren aan het dagverblijf in Zugdidi? Wat fijn!
Je kunt vrij doneren of kiezen voor een specifiek doel, zoals de aanschaf van een rolstoel of opleidingen voor het personeel. Mail naar sandra.elisabeth.roelofs@gmail.com. Sandra legt je de mogelijkheden graag uit.
Tekst Kim de Booij
Fotografie Zura Tsertsvadze, Archief
